De dakbedekking is de hoed van je huis en zorgt dus hoofdzakelijk voor de waterdichtheid. Alle op de markt zijnde producten voldoen aan deze vereiste op voorwaarde dat ze correct worden toegepast. Het is aan te raden de technische documentatie van de producten te raadplegen waarin toegelaten hellingen, panlatdikte, enz. beschreven worden.
Houd er ook rekening mee dat door het isoleren van het dak het noodzakelijk is geworden de ruimte onder de dakbedekking te ventileren; doe je dit niet, dan kan je er van op aan dat je mosvorming krijgt. De verluchtingsinlaat kan je aan de goot voorzien (eventueel af te schermen met een kunststof vogelscherm), de uitlaat kan via de nok gebeuren als je gebruik maakt van een droge ondernok in kunststof. Is je dakvlak langer dan 3 meter dan moet je ook nog tussenliggende verluchtingselementen plaatsen. Hiervoor zijn aangepaste vormstukken op de markt.
Verder is het ook aangewezen een onderdak te plaatsen voor het opvangen van doorslaande regen en poedersneeuw; let erop dat ook dit onderdak uitmondt in de goot. Alle aansluitingen van daken tegen muren en schouwen worden uitgevoerd met lood en zink (of eventueel koper).
Keramische dakpannen of kleidakpannen
Als je besluit keramische dakpannen te gebruiken, wordt het niet gemakkelijk je keuze te maken uit het enorme aanbod dat op de markt is. Niet alleen is er het grote aantal verschillende vormen maar ook het kleurgamma, dat zich vroeger hoofdzakelijk beperkte tot rood, antraciet, bruin, zwart en rustiek, werd de laatste jaren serieus uitgebreid en verschilt van fabrikant tot fabrikant. Ook wat de oppervlakteafwerking betreft, bestaan heel wat varianten.
Keramische pannen zijn vervaardigd uit gebakken klei. Ze hebben hun degelijkheid al lang bewezen.
Omwille van de vervormingen die kunnen optreden tijdens het bakproces vind je ze zelden in grote vormen, alhoewel er omwille van de tijdwinst bij het leggen een verschuiving naar grotere formaten merkbaar is.
Hoe kleiner de pan, hoe hoger de prijs. Als je met een kleiner budget moet werken, is het dus niet verstandig tegelpannen te kiezen als dakbedekking.
De meest gekende pannen zijn de stormpan, de Vlaamse pan en de vrij dure tegelpan. Maar steeds vaker vind je ook betaalbare vlakke pannen op de markt die door hun strakkere vormgeving een extra accent aan je woning kunnen geven.
Let bij de keuze van je pan ook op de vormgeving van de hulpstukken; vooral de nokpannen kunnen nogal eens verschillen, waardoor je dak een ander uitzicht kan krijgen dan je gedacht had. Een vlakke pan met een zware ronde nok is niet mooi op een woning met een sobere vormgeving. Een andere tendens die weer aan belang lijkt te winnen zijn de geglazuurde pannen. Hierbij is op de pan een glazuurlaag aangebracht die mee gebakken wordt. Dit geeft de mogelijkheid om andere dan de klassieke kleuren toe te passen. Geglazuurde pannen zijn wel kwetsbaarder omdat enkel de bovenlaag gekleurd is, zodat beschadigingen sneller zullen opvallen. Door hun egale kleur en blinkend uitzicht heeft een dak met geglazuurde pannen een overheersend aspect, pas ze dus weloverwogen toe.
Ook bij keramische pannen is de verluchting van de ruimte onder de pannen belangrijk om mosvorming te voorkomen.
Betonpannen als dakbekleding
Betonpannen worden gemaakt uit fijn beton, en gedroogd. Aangezien drogen minder risico op vervorming geeft dan bakken, vind je ze in grotere formaten dan keramische pannen. Vandaar dat ze ook dikwijls omschreven worden als sneldekpannen.
Het vormaanbod is zeer uitgebreid en omvat ook tegelpannen. De verbetering van de samenstelling heeft geleid tot een betere kwaliteit en levensduur. Neem daarbij de prijsgunstigheid van betonpannen en je hebt een serieuze concurrent van de keramische pannen. Een uitgebreid gamma hulpstukken geeft je de mogelijkheid om alle dakvormen op een esthetische manier uit te voeren.
Denk eraan de ruimte onder de pannen te verluchten.
Een dak in natuurleien
Natuurleien worden al eeuwen toegepast als dakbedekking. Zoals de naam het zegt gaat het hier om de schilfers van de leisteen, die ook in de Belgische Ardennen ontgonnen wordt. Belgische leisteen wordt echter niet meer verwerkt tot leien voor dakbedekking maar wordt wel nog toegepast als vloerbekleding, gevelsteen, plinten, enz… De hier verkrijgbare natuurleien zijn dan meestal ook van Franse of Spaanse afkomst. Natuurleien zijn niet goedkoop en bovendien arbeidsintensief wat de plaatsing betreft, maar je kan ervan op aan dat je dak je overleeft.
Dakleien uit vezelcement
Als je toch het levendiger effect van natuurleien wil benaderen voor een betaalbare prijs kan je kiezen voor imitatie natuurleien uit vezelcement, met ruwer oppervlak en gekartelde randen.
Je dak bedekt met golfplaten uit vezelcement
Golfplaten kennen we vooral uit de agrarische sector waar ze veel worden toegepast als dakbedekking voor stallingen en schuren.
Er is echter een uitgebreid gamma op de markt dat specifiek voor woningbouw werd ontwikkeld, en waarvoor een uitgebreid hulpstukkengamma bestaat.
Je hebt de keuze tussen verschillende golfhoogten en verschillende kleuren. Door de grootte van de golfplaten kan de daktimmer eenvoudiger gehouden worden, met als gevolg dat een golfplatendak een zeer prijsgunstige oplossing kan bieden voor eenvoudige dakvormen. Het spreekt vanzelf dat niet elk ontwerp gebaat is met een golfplatendak, maar bv. woningen in betonblokjes of grootformaat bakstenen kunnen er wel bij varen.
Een dakbedekking in geprofileerd metaal
Geprofileerde metalen daken kennen we voornamelijk uit de industriebouw. Maar net zoals industriële vormgeving overgewaaid is naar de woningarchitectuur, vinden we ook meer en meer geprofileerde metalen daken terug op woningen.
Meestal gaat het om aluminium legeringen die gelakt worden. Deze laklaag wordt hoofdzakelijk om esthetische redenen aangebracht want net als koper vormt ook aluminium ten gevolge van oxydatie een natuurlijke beschermingslaag.
Er zijn verschillende profileringen verkrijgbaar, en ook geïsoleerde panelen. Ze zijn vooral geschikt voor eenvoudige dakvormen.
Een metalen dakbedekking die aan populariteit wint zijn de dakpanplaten in staal of aluminum. Je hebt panelen die de breedte hebben van 1 pan maar er zijn ook grotere panelen beschikbaar. Deze stalen pannen zijn niet goedkoper dan echte dakpannen maar de tijdwinst bij de plaatsing maakt ze interessant voor grote en eenvoudige daken. Ook bij bepaalde renovaties kunnen deze producten een oplossing bieden. Ze kunnen immers bovenop een slecht dak aangebracht worden zonder dat dit moet gedemonteerd worden.
Een dak in koper of zink
Koperen en zinken daken zijn duidelijk aan een revival toe. De populariteit van gebogen en halfronde daken speelt hierin zeker een grote rol.
Zink wordt gepatineerd (zwart of grijs) of gelakt (alle RAL-kleuren) met het oog op een langere levensduur.
Koper wordt niet behandeld maar krijgt door oxidatie een natuurlijke beschermingslaag, waardoor het zijn karakteristieke groene kleur krijgt. Dit is een proces dat wel een paar jaar in beslag neemt; je start dus met een dak in koperkleur, dat via bruin naar groen evolueert. Zowel koper als zink vind je op de markt onder de vorm van twee bouwsystemen. Het minst verspreide is het gebruik van kleine elementen die overlappend gelegd worden, a.h.w. koperen en zinken leien. Deze techniek is vooral geschikt voor rechte, relatief sterk hellende daken. Het tweede systeem maakt gebruik van lange banen die in de lengte d.m.v. een ‘staande’ naad aan elkaar bevestigd worden en is ook toepasbaar op kleine hellingen en bij ronde of bolle vormen. De repetitieve lijnwerking van de naden benadrukt de dakvorm en kan je woning een esthetische meerwaarde verlenen.
Koperen en zinken daken zijn niet goedkoop maar kwalitatief hoogstaand met een zeer lange levensduur.
Bituminleien- of shingels
Bitumenleien- of shingels zijn familie van de bitumineuze dakbedekking die gebruikt wordt voor het waterdicht maken van platte daken.
Bitumineuze dakshingles worden hier vooral toegepast bij tuinhuisjes. Qua vorm zijn ze te vergelijken met leien en ze worden ook overlappend geplaatst maar ze vergen een doorlopend houten onderdak.
De huidige generatie bitumenleien is sterk verbeterd ten opzicht van de vroegere shingles die niet zo’n beste naam hadden. Ze worden geleverd in stroken van 100 cm lengte op 35 à 40 cm breedte en na plaatsing krijg je een vrij goede imitatie van een leien dak.
Het is een goedkoop materiaal maar zijn levensduur blijft middelmatig en de houten onderstructuur maakt de volledige dakbedekking relatief duur. In onze streken zie je het dan ook niet dikwijls op woningen toegepast. In de jaren ’60 zag je het wel geregeld op geprefabriceerde L-vormige gelijkvloerse woningen.
