Toestellen en lay-out
Een keuken is in de eerste plaats een functionele ruimte, waarin meerdere malen op een dag gewerkt wordt.
Onze huidige levensstijl laat niet meer toe dat we uren in de keuken staan. Nieuwe kooktechnieken en het grote aanbod van klaargemaakte gerechten, voorgesneden groenten en diepvriesproducten hebben onze kook- en eetcultuur grondig gewijzigd. Het spreekt dan ook vanzelf dat de voorwaarden waaraan een hedendaagse keuken moet voldoen mee veranderd zijn.
Langs de andere kant is het aanbod keukentoestellen dermate uitgebreid en gesofisticeerd dat het mogelijk is elke woning uit te rusten met een keuken uitgerust voor een vijfsterrenrestaurant. Als je niet uitkijkt, kan de inrichting van je keuken een serieuze hap uit je bouwbudget nemen. Denk daarom eerst goed na, analyseer je eigen kook- en eetgewoonten en bepaal zelf wat je behoeften zijn. Het heeft geen zin een supergesofisticeerde oven aan te schaffen als je zelden of nooit ovengerechten maakt. Denk er ook aan dat een magnetron meer is dan een ontdooi- of opwarmtoestel (je kan er ook gerechten in bereiden), waardoor de vereisten die je aan je kookplaat moet stellen dan weer verminderen.
Eens je bepaald hebt welke toestellen je nodig vindt, kan je je buigen over de schikking en de inrichting. De meeste keukenfabrikanten stellen je zelf een lay-out voor, maar je hoeft deze niet vlekkeloos aan te nemen. Lees bijvoorbeeld eens reviews van I-kook. Toets het grondig aan je eigen behoeften. Let vooral op het volgende:
- de plaatsing van de toestellen t.o.v. elkaar.
- de afstand tussen afwasmachine en bergkasten en bestekschuiven.
- de plaatsingshoogte van de toestellen (bv.: voor mensen met rugklachten kan het interessant zijn de afwasmachine hoger te plaatsen).
- de hoogte van het werkblad: test zelf uit op welke hoogte je het meest comfortabel werkt.
- heb je voldoende bergruimte ?
Denk er hierbij wel aan dat het niet echt noodzakelijk is weinig gebruikte toestellen zoals wafelijzers, gourmetstellen, frituurketels, e.d. weg te bergen in dure keukenkasten. Als je een bijkeuken of bergplaats in de buurt hebt kunnen ze veel goedkoper op een rek bewaard worden. Hetzelfde geldt voor de eetwarenvoorraad.
Het keukenwerkblad
Het werkblad of aanrecht is in de keuken het onderdeel dat aan de grootste belasting moet kunnen weerstaan. Een degelijk werkblad is kras- en hittebestendig, slijtvast, bestand tegen zuren en agressieve stoffen, gemakkelijk te onderhouden en bovendien nog mooi ook. De meest gebruikte materialen zijn:
Kunststofbladen
Deze werkbladen bestaan uit plaatmateriaal bekleed met een kunststof blad (melamine of iets sterker: laminaat).. Ook hier zijn de afkantingen cruciaal: afgeronde kanten zijn sterker dan rechte kanten en eventuele voegen moeten zeer zorgvuldig afgewerkt en gedicht worden.
Natuursteen
Graniet, blauwe steen,… De duurzaamheid is afhankelijk van de hardheid van de steensoort. Meestal worden dergelijke bladen gepolijst, waardoor de vlekbestendigheid toeneemt. Poreuzere steensoorten zijn mogelijk op voorwaarde dat ze een degelijke impregnatiebehandeling kregen. Informeer je voor de keuze, de behandeling en het onderhoud van een natuursteen werkblad bij de natuursteenleverancier.
Kunststeen
Dit materiaal wordt gemaakt op basis van granietkorrels vermengd met kunstharsen. Dergelijke bladen vormen een goedkoper alternatief voor graniet, zijn niet poreus, hygiënisch en goed bestand tegen krassen en hoge temperaturen.
Betegelde bladen met houten afkanting
Keramische tegels zijn sterker dan geglazuurde tegels. Het proper houden van de tegelvoegen kan problemen opleveren.
Massief hout
Hout kan vervormen en is minder stootvast. Houten bladen bieden wel de mogelijkheid tot terug gladschuren en behandelen. Een goede poriëndichting d.m.v. oliën is noodzakelijk voor de vlekbestendigheid. De hardheid van de houtsoort bepaalt de krasbestendigheid en de duurzaamheid.
Massieve kunststof
Dit materiaal is o.a. gekend onder de merknamen CORIAN, CRISTALITE,… Deze bladen kunnen op maat geproduceerd worden zodat naden tot een minimum herleid worden. Muurbekleding is eveneens mogelijk, eventueel met een afgeronde overgang naar het aanrecht. Ook gootstenen kunnen in hetzelfde materiaal aangegoten worden, zodat je als het ware een naadloos geheel krijgt. Deze materialen zijn niet volledig krasvrij, maar kunnen probleemloos opgeschuurd worden. Qua prijs zitten deze “solid surface” materialen in de hogere prijsklasse.
Inox
In strakke, hedendaagse keukens komt een roestvrij stalen werkblad goed tot zijn recht. Iets duurder dan massieve kunststof , maar wel een echte blikvanger. Geborsteld inox is iets minder gevoelig voor vuil en krassen dan gepolijst inox, maar met een zacht onderhoudsmiddel laat het zich goed onderhouden.
Een goede verlichting: een must
Een goede verlichting is onontbeerlijk in je keuken. De algemene verlichting kan bestaan uit plafondarmaturen, hetzij inbouwspots, hetzij pendels (bv. boven de gootsteen).
Om het werkblad goed te verlichten is het noodzakelijk onderkastverlichting te voorzien. Dit kan gerealiseerd worden door dunne buislampjes weg te werken achter een onderkastlijst, of door het inbouwen van spots in een dubbele onderkastbodem.
Zorg er steeds voor dat je keukenblad voldoende uitgelicht wordt door lichtelementen op de muur of boven het blad.
