Binnenmuren in keramische snelbouwstenen
Onder binnenmuren verstaan we alle muren die aan de binnenkant van je huis zitten, dus ook het binnenste gedeelte van je buitenmuren of de binnenspouwbladen.
In onze streken is het gebruik van keramische snelbouwstenen de meest courante methode om binnenmuren op te trekken. Het zijn geperforeerde bakstenen van groot formaat, bedoeld om achteraf te bepleisteren. De perforaties maken de snelbouwstenen lichter en zorgen voor een betere isolatie. Ze worden gemetseld met metsmortel of verlijmd met lijmmortel en zijn beschikbaar in verschillende diktes, nl: 9 cm, 14 cm en 19 cm, waarbij alleen de twee laatsten als dragende muur mogen gebruikt worden.
Als we de verschillende eigenschappen van diverse bouwmaterialen vergelijken, komt er altijd wel een materiaal naar boven dat het beter doet dan baksteen. Beschouwen we echter het geheel aan eigenschappen, dan vormen keramische binnenmuurstenen wel degelijk een zeer goede keuze voor het optrekken van je ruwbouw. Ze hebben goede thermische en akoestische eigenschappen, een goede druk- en brandweerstand en zijn inert en duurzaam. Ze kunnen snel veel water opnemen en dit ook weer afgeven, zodat vochtigheid snel kan afgevoerd worden. De goede vormstabiliteit van een keramische binnenmuursteen vermijdt bovendien het voorkomen van scheuren, zowel thermisch als hygrometrisch (ten gevolge van schommelingen in temperatuur en/of luchtvochtigheid).
Isolerende keramische snelbouwstenen voor je binnenmuur
Omwille van de verstrengde eisen op het gebied van de Energieprestatie van een woning , wordt meer en meer gekozen voor isolerende snelbouwstenen. Bij isolerende snelbouw wordt gewerkt met bakstenen met grotere perforaties, gemaakt van keramisch materiaal met een schuimstructuur. Door de ingesloten lucht is de isolerende waarde aanzienlijk beter dan bij klassieke snelbouwstenen. Je herkent deze stenen aan hun naam die vaak begint met poro-, iso-, of thermo.
Afmetingen en verwerking zijn hetzelfde als bij klassieke snelbouwstenen, alhoewel ze best verlijmd worden met een dunne voeg in plaats van gemetseld.
Het draagvermogen is minder groot, maar is meer dan voldoende voor woningbouw. Eventueel wordt het probleem ondervangen door te kiezen voor dikkere formaten.
De laatste jaren is het rendement van (isolerende) snelbouw sterk gestegen. Grotere formaten, verlijmbare stenen en tand- en groefsystemen zorgen voor tijdwinst op de werf ! De iets hogere prijs wordt ruimschoots gecompenseerd door het lager aantal werkuren.
De akoestische isolatie van thermisch isolerende snelbouwstenen is iets minder omdat de stenen lichter zijn. Om dit te compenseren ontwikkelden de fabrikanten binnenmuurstenen met een grotere massa, geschikt voor woningen in een lawaaierige omgeving. De lagere thermische isolatiewaarde wordt eventueel gecompenseerd met een bijkomende isolatielaag onder de binnenbepleistering. Een andere mogelijkheid is de ontdubbeling van de muur. Een enkelvoudige muur wordt opgesplitst in 2 muren met daartussen isolatiemateriaal, zodat storende geluiden geen kans krijgen.
Binnenmuren in cellenbeton
Cellenbeton bestaat uit een mengsel van cement, kalk, zand, water en aluminiumpoeder. Door het toevoegen van het aluminiumpoeder ontstaat een schuimstructuur met luchtbelletjes die zorgen voor een uitstekende thermische isolatie. Met één massieve muur in cellenbeton kan je dezelfde isolatiewaarde behalen als met een geïsoleerde spouwmuur. Er wordt dan ook vaak geopteerd voor cellenbeton bij woningen die afgewerkt worden met een gevelpleister. Niets belet je echter een buitenmuur in gevelstenen op te trekken voor de muur in cellenbeton. Bijkomende isolatie is hierbij niet nodig.
Muren in cellenbeton worden opgetrokken uit volle grootformaatblokken (60 x 25 cm) , die meestal verlijmd worden.
Ze bestaan in diktes van 7 tot 36,5 cm. Muurtjes van 7 cm en 9 cm dikte mogen niet als dragend gebruikt worden; muren vanaf 30 cm kunnen zonder extra isolatie als volledige buitenmuur gebruikt worden mits een afwerking met een buitenpleister of een ander bekledingsmateriaal. Naast de blokken in verschillende formaten bestaan er ook andere elementen in cellenbeton zoals lateien en bvb vloer- en dakplaten. Het gebruik hiervan vermijdt ongewenste spanningen die kunnen optreden bij de combinatie van verschillende materialen.
De eerste laag cellenbetonblokken moet perfect waterpas gelegd worden omdat de dunne lijnmlaag geen correcties toelaat. Kies dus voor een aannemer die vertrouwd is met het materiaal en zorgvuldig werkt!
Een binnenmuur in argexbeton
Hier wordt gewerkt met holle of volle grootformaatblokken uit cement waaraan argex (geëxpandeerde kleikorrels) en andere toeslagstoffen werden toegevoegd om het gewicht te verminderen en de isolatiewaarde te verbeteren. Deze blokken worden vermetseld met metsmortel. Ze zijn afhankelijk van de toepassing beschikbaar met verschillende texturen.
Het is aan te raden om blokken van bonafide fabrikanten te gebruiken aangezien er een aantal goedkopere blokken op de markt zijn waarvan de samenstelling niet echt betrouwbaar is. De fabrikant van de kleikorrels Argex lanceerde daarom het kwaliteitslabel “Topargex” dat enkel gebruikt mag worden door fabrikanten die voldoen aan strikte technische eisen.
Silicaatstenen voor je binnenmuren
Silicaatstenen zijn volle grootformaatstenen uit kalkzandsteen.
Ze bestaan uit een mensel van zand, kalk en water. Ze hebben een gladde, witte oppervlaktestructuur, zijn beschikbaar in een hele reeks formaten en kunnen gebruikt worden voor de volledige ruwbouw, zowel voor zichtbaar als te pleisteren metselwerk.
Doordat silicaatstenen niet worden gebakken, maar onder hoge druk geperst, kost hun productie minder energie dan bij voorbeeld de productie van baksteen. Het milieuvriendelijk productieproces vormt voor de fabrikanten dan ook een troef om uit te spelen.
Kalkzandstenen hebben een goede vochthuishouding en een zeer hoog draagvermogen. Door hun gewicht en hardheid bieden ze een degelijke akoestische isolatie en een goede brandweerstand.
De jongste jaren worden kalkzandstenen steeds vaker verlijmd in plaats van gemetseld. Het groot voordeel van verlijmen is dat de voegen slechts 2 mm dik zijn (tegenover 1 cm bij mortelvoegen). Dit komt vooral de druk- en treksterkte van het metselwerk ten goede. Tand- en groefsystemen zorgen voor een snelle én nauwkeurige positionering en dus een hoger rendement.
De zware en harde blokken zijn wel iets minder makkelijk te manipuleren en in te slijpen voor het plaatsen van leidingen dan snelbouwblokken. Inspelend op de behoeften van de markt ondervingen de fabrikanten dit probleem door ingewerkte duimgaten en handvaten en de ontwikkeling van “light” lijmblokken. Een bepaald gatenpatroon in de silicaatstenen zorgt voor gewichtsbesparing én kant-en-klare leidinggleuven.
Zichtbaar metselwerk in betonblokjes
Voor zichtbaar metselwerk kunnen in de massa gekleurde betonblokjes gebruikt worden. Ze worden vooral toegepast bij moderne woningbouw. Een groot voordeel van deze betonblokjes is hun maatvastheid. Het metselwerk dient dan ook zorgvuldig uitgevoerd te worden. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende kleuren en er zijn ook bijpassende holle lateiblokken te verkrijgen. Deze laatste kunnen als verloren bekisting gebruikt worden om de balken boven ramen en deuren uit tevoeren, zodat je muren niet ontsierd worden door balken in anderkleurig beton.
Betonblokjes worden gemetst met metsmortel en nadien gevoegd met voegmortel.
Massieve houtbouw
Massieve houtbouw is een snelle en droge bouwmethode die uit de Scandinavische landen naar onze streken is overgewaaid.
Muren uit massief hout bestaan uit balken van massief of gelijmd-gelamelleerd hout met tand en groef, die op elkaar gestapeld worden. Stevige hoekverbindingen, stalen profielen doorheen de wanden en metalen verbindingselementen verzekeren samen met de druksterkte van het hout de stabiliteit van de constructie.
Het systeem wordt enkel toegepast als totaalconcept voor volledige woningen en is niet geschikt als je een bepleisterde afwerking wilt omwille van het “werken” van het hout. In principe kan een massieve houten muur op voldoende dikte zonder verdere afwerking als buitenmuur gebruikt worden maar meestal wordt gekozen voor een gevelbekleding met gevelstenen of beplanking.
Hout zet zich, en dan vooral de eerste jaren, ten gevolge van het droogproces en de belasting van de houten structuur. Daarom moet bijzondere aandacht besteed worden aan de integratie van vaste elementen zoals deuren, ramen, trappen en kolommen. Ook de plaatsing van alle leidingen voor elektriciteit, verwarming en wateraanvoer en -afvoer moeten op voorhand grondig bestudeerd worden. De doorgangen in de balken worden immers geboord in het atelier. Wijzigingen doorvoeren tijdens de montage of achteraf zijn quasi onmogelijk bij massieve houtbouw.
Houtskeletbouw: een droog, licht en snel bouwsysteem
Bij houtskeletbouw worden de muren opgebouwd uit een raster van houten kepers en balken dat aan weerszijden met gipsplaten of ander plaatmateriaal wordt afgewerkt. De vakken die gevormd door het skelet en de bekleding worden volledig opgevuld met isolatiemateriaal. Dit systeem wordt voornamelijk gebruikt als totaalconcept waarbij ook de verdiepingsvloeren in hout worden uitgevoerd. Het is een droog en licht bouwsysteem dat snel kan uitgevoerd worden en gestaag aan populariteit wint, niet in het minst omdat houtskeletbouw zeer geschikt is voor de realisatie van lage energie woningen en passiefhuizen. Het houten raster kan immers qua afmetingen gemakkelijk afgestemd worden op de gewenste isolatiedikte. Houtskeletbouw scoort dus goed op het vlak van thermische isolatie maar we moeten hier wel bij vermelden dat houtskeletbouwwoningen minder massa hebben dan traditionele woningen en dus minder goed warmte opslaan.
De gevelafwerking kan net als bij traditionele systemen op verschillende manieren : gevelsteen, bekledingspanelen in hout, sidings,… Vaak zie je, eens afgewerkt, geen verschil tussen een houtskeletwoning of een traditioneel opgetrokken woning !
De akoestische kwaliteiten van houtskeletbouw zijn iets minder (geluidsoverdracht), tenzij je extra maatregelen treft.
Bij de klassieke bouwwijze met muren in baksteen wordt houtskeletbouw toegepast als niet-dragende wand, die omwille van zijn geringe gewicht op de welfsels kan steunen zonder bijkomende draagbalk. Voor dergelijke ‘lichte wandjes’ kan men naast een houten raster ook een speciaal hiervoor ontwikkelde metalen draagstructuur gebruiken (ontwikkeld door gipsplaatfabrikanten).
Prefabmuren
Er zijn een aantal prefabsystemen op de markt die een snellere uitvoeringstermijn garanderen.
In de meeste gevallen gaat het hier om totaalsystemen (vloeren, muren, wanden, dak), die vooral worden toegepast door sleutel-op-de-deur aannemers. De volledige woning wordt gemaakt in de fabriek, waarna ze op de werf zeer snel kan gemonteerd worden.
Deze systemen kunnen een goed alternatief vormen voor zowel traditionele als moderne standaardwoningen. Omwille van de modulaire opbouw zijn ze minder geschikt voor ingewikkelder woningen.
Vezelbetonbouw: een snelle woning in glad beton
Nieuw op de markt van de snelle systeembouw zijn woningen, volledig opgetrokken in glad beton, gewapend met staal- en kunststofvezels. Binnen de 3 maanden is zo’n woning regen- en winddicht !
Net zoals bij ter plaatse gestorte kelders, wordt gebruik gemaakt van een speciaal bekistingssysteem voor het storten van de buitengevelmuren en dragende binnenmuren. Door de sterkte van een dergelijke constructie heb je minder dragende binnenmuren nodig, zodat je een grote vrijheid krijgt voor de indeling van de binnenruimte.
Nutsleidingen, stopcontacten en schakelaars worden onmiddellijk ingegoten wat een serieuze tijdswinst oplevert. Anderzijds moet alles op voorhand goed doordacht zijn, omdat aanpassingen onderweg en achteraf een stuk moeilijker worden. Door de goede afwerkingsgraad van de betonnen wanden is er geen binnenbepleistering nodig.
Dit systeem leent zich zowel voor klassieke als moderne woningen met een rechthoekige opbouw en is qua prijs te vergelijken met klassieke woningbouw. Opgepast: een woning in gestort beton is specialistenwerk!
Bouwen met staal
Nog een snelle manier van bouwen, die we vooral associeren met utiliteitsbouw, is staalskeletbouw.
Het systeem gebruikt stalen profielen als draagstructuur. Met stalen kolommen en balken wordt een modulair dragend skelet opgebouwd. De gevelwanden en de binnenmuren worden geconstrueerd met lichte systemen (prefab isolerende gevelplaten, gipswanden als binnenmuren) die opgehangen worden aan het stalen skelet. Het systeem is voornamelijk geschikt voor een strakke rechthoekige architectuur met een industriële look. De stalen draagstructuur blijft in principe zichtbaar maar je kan hem ook afbekleden met gipsplaat. Nutsleidingen (elektriciteit, sanitair, verwarming) kunnen worden weggewerkt in de wanden of de profielen.
